معرفی راه های آسان برای ثبت اختراع و ایده های خلاقانه در هلدینگ ملاصدرا

چگونگی ثبت اختراع

چگونگی ثبت اختراع

اختراع نتیجه ایده مبتکرانه فرد یا افرادی است که برای اولین بار، فرآیند یا فرآورده خاصی را ارائه نموده و مشکلی را در یک حرفه، فن و صنعت حل کرده اند. اختراعی قابل ثبت است که دارای ابتکار جدید و کاربرد صنعتی باشد. منظور از ابتکار جدید، ایده ای است که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته و برای دارنده آن نیز جدید باشد. از نظر صنعتی، اختراعی کاربردی محسوب می شود که در رشته ای از صنعت (صنایع دستی، کشاورزی، ماهیگیری و خدمات) قابل ساخت یا استفاده باشد.

هلدینگ بین المللی ملاصدرا افتخار دارد که با محوریت امور ثبتی از جمله ثبت شرکت و ثبت اختراع، خدمات ارزنده ای را به جامعه مبتکرین و مخترعین ارائه نموده و نقش خود را در راستای پیشرفت کشور عزیزمان ایفا نماید. این هلدینگ نیز در سال های خدمت خود، بالغ بر 1000 اختراع را در پرونده خود به ثبت رسانده است.

روش های ثبت اختراع

  1. روش اعلامی
    در این روش ادعای مخترع صحیح تلقی شده و به شرط عدم سابقه ثبت، ادعای مخترع به ثبت خواهد رسید. طبق ماده ٣٦ قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات، ورقه (سند) اختراع به هیچ وجه برای اثبات جدید، حقیقی و یا قابل استفاده بودن اختراع و نیز واقعی بودن مخترع بکار نمی رود.
    اشخاص ذی نفع می توانند نسبت به موارد مزبور در محكمه ابتدایی تهران، اقامه دعوی كرده و خلاف آن را در پرونده خود به ثبت برسانند. با توجه به ماده فوق، ثبت اختراع در ایران به روش اعلامی انجام می شود. مخترع مدارك اختراع خود را به موسسه ثبت ملاصدرا تحویل داده و وکلای آن در ارتباط با اداره مالیكت صنعتی، ادعای مخترع را بررسی می نمایند. به شرط ثبت نشدن اختراع مذكور به نام دیگری، به مخترع اجازه ثبت آن را خواهند داد.
    پس از آن، سند (ورقه) اختراع به نام مخترع توسط اداره مالكیت صنعتی صادر خواهد شد. در این حالت، مسئول صحت و سقم اختراع، تنها خود مخترع می باشد. اگر شخص یا اشخاصی ادعایی نسبت به اختراع ثبت شده داشته باشند، باید در محاكم ذی صلاح قضایی مستقر در تهران با دلایل محکمه پسند، اقامه دعوی نمایند. در واقع، نتیجه رسیدگی و صدور حكم قطعی بیانگر واقعیت امر خواهد بود.
  2. روش تحقیقی
    برخی از كشورها با بهره جویی از امكانات و آزمایشگاه ها در زمینه های مختلف، نسبت به صحت و سقم اختراع اقدام می نمایند که انجام این آزمایشات مدت زیادی به طول می انجامد. در این مورد سعی می شود كه اختراع قبل از ثبت، بطور محرمانه نگهداری و حق تقدمی برای ثبت جهت متقاضی منظور شود. اگر ادعای مخترع صحت داشته باشد، نسبت به ثبت از تاریخ تقاضا و چنانچه ادعای مخترع صحت نداشته باشد، نسبت به رد اختراع اقدام می گردد.
    بهره جویی از هر کدام از روش های اعلامی و تحقیقی مزایا و معایب خود را دارد كه ذكر آن در این مقال نمی گنجد. بر اساس دستورات قانونگذاران هر کشور، ثبت اختراعات باید با یكی از این دو روش انجام شده و رعایت قوانین و مقررات آن ها برای تمام مخترعین و مبتکرین اجباری می باشد.

ویژگی های اختراعات قابل ثبت

مطابق با ماده ٣٧ قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات، جهت ثبت هر اختراعی باید به نکات زیر توجه نمود:

  • اختراع جدید نباشد.
  • زمانی که ورقه (سند) اختراع جهت نقشه های مالی و اختراعات، مخل انتظامات عمومی، فرمول ها، و ترتیبات دولتی صادر شده باشد.
  • زمانی كه اختراع به روش علمی انجام شده و قابلیت استفاده عملی، صنعتی، یا فلاحتی (كشاورزی) نداشته باشد.
  • زمانی كه پنج سال از صدور ورقه (سند) اختراع گذشته و به موقع از آن استفاده عملی نشده باشد، هر ذینفعی می تواند به مراجع قضایی ذیصلاح در تهران رجوع و صدور حكم دال بر بطلان اختراع را از اداره مالكیت صنعتی درخواست نماید.با توجه به مراتب مذكور، روش ثبت اختراع در ایران به نحو اعلامی بوده و هر گونه ادعایی در محاكم قضایی مطرح و مورد رسیدگی قضایی قرار خواهد گرفت.

مدارک لازم برای ثبت اختراع

شخص حقیقی

  • کپی مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) مخترع
  • تکمیل فرم های مربوط به اختراع
  • نقشه اختراع (در صورت دستگاه یا کالا بودن اختراع)
  • آدرس و کد پستی (مخترع)
  • تأییدیه استعلامی (به درخواست اداره ثبت اختراع)
  • نقشه اختراع (در صورت دستگاه یا کالا بودن اختراع)
  • دفاعیه در صورت وجود مشابهت

شخص حقوقی

  • کپی مدارک شناسایی (شناسنامه و کارت ملی) مخترع
  • تکمیل فرم های مربوط به اختراع
  • نقشه اختراع (در صورت دستگاه یا کالا بودن اختراع)
  • آدرس و کد پستی (مخترع)
  • روزنامه تأسیس و تغییرات (برای اختراع شرکتی)
  • تأییدیه استعلامی (به درخواست اداره ثبت اختراع)
  • نقشه اختراع (در صورت دستگاه یا کالا بودن اختراع)
  • دفاعیه در صورت وجود مشابهت

مراحل ثبت اختراع

ثبت اختراع نیز مانند هر فعالیت حقوقی دیگری، شامل یک فرایند اجرایی و ثبتی خاص است که آشنایی با فرایند ثبت اختراع خالی از لطف نیست. مطابق با حقوق مالکیت صنعتی، شرط استفاده از آن ها منوط به ثبت آن در مرجع ثبت اختراع می باشد. در صورتی که اظهارنامه اختراع به مرجع ثبت تسلیم نشود، حقوقی ایجاد نمی گردد.

اگر مخترع (مالک اختراع) قبل از ثبت، اظهارنامه را تسلیم نکرده و اختراع خود را بصورت کتبی در قالب کتاب و مقاله، بصورت شفاهی از طریق مصاحبه، و شرکت در نمایشگاه های داخلی و بین المللی افشاء و در معرض دید عموم قرار دهد، حق ثبت اختراع خود را از دست خواهد داد.

بدین ترتیب، کسانی که خواهان استفاده از نظام انحصارات ثبت اختراعات هستند، ابتدا به ساکن باید این حق را به ثبت برسانند. معمولاً پس از ثبت اختراع، مخترع (مالک اختراع) می تواند علیه هر شخصی که بدون اجازه از اختراع او بهره برداری کرده طبق بند الف ماده 15 قانون ثبت اختراعات مصوب 1386، به دادگاه شکایت کنند. این بهره برداری می تواند شامل ساخت، صادرات، عرضه برای فروش، و استفاده از اختراع باشد.

قوانین و مقررات ثبت اختراع

به علت ارزش اقتصادی که هر اختراع ایجاد می کند و امکان این که فردی خواسته یا ناخواسته این ارزش را از صاحب حقیقی آن می گیرد، مجموعه ای از قوانین و مقررات برای حفظ حقوق مخترع و شرایط ثبت هر اختراع ایجاد شده است.

اظهارنامه ثبت اختراع

طبق ماده 2 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، ثبت اختراع مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است. بنا بر سیستم اولین ثبت اختراع (FIRS TO FILE)، هرکسی اظهارنامه خود را سریعتر تسلیم اداره ثبت اختراع نماید، حق ثبت اختراع به او تعلق خواهد گرفت. همچنین، تاریخ و زمان تسلیم اظهارنامه معیار اولویت و تقدم مخترع نسبت به سایرین محسوب می شود.

بنا بر اصل “اولین تسلیم کننده اظهارنامه”، اگر شخصی اولین متقاضی و ثبت کننده اختراع محسوب شود، فردی که مدعی خلاف این اصل باشد، باید برای اثبات خلاف آن، دلیل و مدرک کافی ارائه نماید.

نکته مهم دیگری که در خصوص تسلیم اظهارنامه وجود دارد این است که تعجیل در تسلیم اظهارنامه بدون ارائه توصیف، نقشه، و ادعاهای کامل موثر نبوده و چه بسا اختراعاتی که با سرعت ارائه می شوند، فاقد شرایط لازم برای انجام تسلیم اظهارنامه هستند.

در صورتی که مخترعی در آینده خواستار تغییراتی در اختراع خود باشد، این امر او را با محدودیت هایی در ثبت اختراعش مواجه خواهد کرد. از این رو، مشورت با افراد با تجربه در این زمینه، راجع به زمان مناسب برای تسلیم اظهارنامه بسیار اثرگذار خواهد بود.

ثبت بین المللی اختراع patent

در جهان امروز اختراعات بیشماری در حال وقوع است. این در حالی است که هر شخص بایستی اختراع خود را با نام و نشانی خود در جهان ثبت کند و آن را به مرحله تجاریسازی برساند و وارد بازار کند. از نظر کارشناسان ملاصدرا این اختراع زمانی مورد حمایت قانون قرار میگیرد که دارای نوآوری و ابتکار باشد، در صنعت و حرفه خاصی مورد استفاده قرار گیرد و جدید باشد. همچنین مالک آن بعد از ثبت اختراع از حق و حقوق خاصی بهرهمند میشود. برخی از دانشجویان و مخترعان می‌خواهند که اختراع خود را در سطح بین المللی به ثبت برسانند. سازمانی به نام وایپو وجود دارد که 153 کشور عضو آن هستند و مخترعان به صورت بین المللی می‌توانند اختراع خود را در آنجا به ثبت برسانند. کشور ایران نیز یکی از اعضای وایپو می‌باشد. هلدینگ بین المللی ملاصدرا با توانایی و قابلیت بالا می‌تواند به راحتی اختراع شما را به صورت بین المللی در وایپو به ثبت برساند. بگذارید موسسه ملاصدرا اطلاعاتی را نیز در مورد گواهینامه ثبت اختراع در اختیارتان بگذارد. گواهینامه ثبت اختراع در ایران، پس از بررسی‌های انجام شده، از جانب اداره مالکیت صنعتی به شخص متقاضی واگذار می‌شود که اعتبار آن بیست سال می‌باشد. این گواهینامه جهت حمایت از اختراعات صادر می‌شود و دارنده آن از حقوق انحصاری مربوط به اختراع بهره‌مند می‌شود. در صورت ساخت، استفاده و فروش از فرآیند مرتبط با اختراع ثبت شده، اجازه مالک برای حق انحصاری اختراع لازم است. در این راستا واحد حقوقی هلدینگ بین المللی ملاصدرا به عنوان حامی حقوقی مخترعین عزیز کشور، در صورت کپی برداری از طرح و اختراع ثبت شده شما در وایپو ، از اختراع ثبت شده مخترعین در ایران و سایر کشورهای عضو وایپو حمایت می‌نماید.
PCT که مخفف جمله the patent cooperation treaty می‌باشد و به معنای پیمان همکاری ثبت اختراع است به متقاضیانی که به دنبال حمایت ثبت اختراع بین المللی برای اختراعاتشان هستند، کمک میکند. PCT با تصمیمات اعطای حق ثبت اختراع به دفاتر ثبت اختراع کمک میکند و همچنین دسترسی عمومی را به اطلاعات فنی با ارزشی که مربوط به اختراعات میباشد را آسان می‌سازد. با پر کردن یک درخواست ثبت اختراع بینالمللی تحت PCT، متقاضیان میتوانند به طور همزمان در تعداد بسیار زیادی از کشورها تحت حمایت سازمان وایپو برای اختراع خود باشند. هلدینگ بین المللی ملاصدرا با در دست داشتن تیم مجرب جهت ثبت اختراع بین المللی، شما را برای ثبت اختراع بین المللی خود در تمامی مراحل ثبت از طراحی دو بعدی و سه بعدی اختراع شما تا اخذ گواهی ثبت اختراع بین المللی وایپو حمایت می‌نماید. بعضی از مشتریان ملاصدرا درصدد این هستند تا بدانند کجا و چگونه می‌توان درخواست حق ثبت اختراع بین المللی را پرونده سازی کرد. در جواب به این سوال باید ذکر کنم که در بیشتر موارد شما می‌توانید درخواست ثبت اختراع بین‌المللی خود را با دفتر ثبت اختراع ملی در کشور خود، پرونده‌سازی کنید. هلدینگ بین المللی ملاصدرا به عنوان دفتر دریافت و ثبت اختراع بین المللی در این زمینه فعالیت می‌کند. هلدینگ ملاصدرا در سامانه ثبت وایپو، متقاضی ثبت اختراع را ثبت نام نموده و از آن پس با یک حساب کاربری به نام شخص متقاضی فرآیند ثبت بین ‌المللی اختراع را به انجام می‌رساند.
اگر این سوال برای مشتریان ملاصدرا پیش بیاید که نقش وایپو در ثبت اختراع بین المللی چیست باید بگوییم که وایپو، PCT را اداره می‌کند. وایپو همچنین انجمن همکاری ثبت اختراع، گروه کاری PCT و نشست مسئولین بین‌المللی را سازمان‌دهی می‌کند. علاوه بر این به گفته کارشناسان ملاصدرا، وایپو برای هر یک از درخواست‌های PCT پرشده، در موارد ذیل مسئول است: دریافت و ذخیره تمامی مدارک درخواست، انجام یک بازرسی رسمی، انتشار اپلیکیشن بین ‌المللی روی مرکز داده آنلاین وایپو، ترجمه بخش‌های مختلف اپلیکیشن PCT و بعضی مدارک مرتبط به انگلیسی و یا فرانسه، در جایی که لازم باشد، ابلاغ اسناد به دفاتر و اشخاص ثالث و فراهم کردن مشاوره قانونی در صورت درخواست به دفاتر و کاربران. شما مخترعین عزیز می‌توانید جهت ثبت بین المللی اختراع خود، با دریافت مشاوره از کارشناسان ثبت اختراع هلدینگ بین المللی ملاصدرا جهت ثبت اختراع اقدام فرمایید. شما می‌توانید با فراهم کردن مدارک خود و ارائه آن به کارشناسان هلدینگ ملاصدرا که شامل مدارک شناسایی مخترع، اظهارنامه اختراع، توصیف اختراع، مدارک اثبات حق کاربر، نقشه در صورت لزوم و رسید مربوط به پرداخت هزینه‌های قانونی می‌شود، در سامانه وایپو ثبت نام کنید.

اختراع با شرایط خاص

یکی دیگر از خدمات ثبت ملاصدرا، ثبت اختراع حقوقی می‌باشد. ثبت اختراع در واقع اعطای حق مالکیت مخترع است که توسط اداره ثبت اختراعات و علائم تجاری صادر می‌شود. شخصی که اختراع خود را به ثبت می‌رساند می‌تواند حقیقی یا حقوقی باشد. به گفته کارشناسان ثبت ملاصدرا سه نوع اختراع وجود دارد: 1- اختراع سودمند: ممکن است به هر کسی که فرآیند، ماشین آلات، ماده تولیدی، یا ترکیب مواد یا هرگونه پیشرفت جدید و مفید در آن را کشف کند، اعطا شود. 2- اختراع طراحی: ممکن است به هر کسی که یک طرح جدید، اصلی و زینتی را برای یک محصول تولیدی اختراع کند، اعطا شود. 3- اختراع گیاهی: ممکن است به کسی اعطا شود که هر نوع گیاه متمایز و جدیدی را اختراع یا کشف و تولید مثل کند. کارشناسان هلدینگ ملاصدرا برای ترویج پیشرفت علم و هنرهای مفید، با تضمین حق انحصاری نویسندگان و مخترعان در نوشتارها و اکتشافات مربوط به آنها اقدامات لازم را جهت ثبت اختراع حقوقی انجام می‌دهند. قانون ثبت اختراع، موضوعی را که ممکن است برای آن حق ثبت اختراع گرفته شود و همچنین شرایط ثبت اختراع را مشخص می کند. دفاتر ثبت اختراعات و علائم تجاری کشور ایران قانون مربوط به اعطای اختراع ثبت شده و سایر مقررات مختلف مربوط به حق ثبت اختراع را در بر دارند. هلدینگ ملاصدرا که یک موسسه ثبت نیز می‌باشد، مشرف به تمامی قوانین ثبت اختراع حقوقی و حقیقی است و آنها را به درستی اجرا می‌کند. قانون ثبت اختراع زمینه کلی موضوعی را که می‌تواند ثبت اختراع شود و شرایطی را که می‌تواند حق ثبت اختراع را بدست آورد مشخص می‌کند.
هر شخص حقوقی یا حقیقی که هر فرآیند، ماشین آلات، ساخت یا ترکیب مواد جدید یا هرگونه پیشرفت جدید و مفید در آنها را ابداع یا کشف کند، می‌تواند حق ثبت اختراع را کسب کند. کلمه فرآیند توسط قانون به عنوان یک پروسه، عمل یا روش تعریف شده است و در درجه اول شامل فرآیندهای صنعتی یا فنی است. هلدینگ ملاصدرا تمامی مراحل و پروسه‌های ثبت اختراع را به طور کامل برای مشتریان خود انجام می‌دهد. به گفته کارشناسان ملاصدرا، قانون ثبت اختراع مشخص کرده است که موضوع باید کارآمد باشد. اصطلاح کارآمد در این ارتباط به این شرط گفته می‌شود که موضوع مورد نظر هدف مفیدی داشته باشد و همچنین شامل عملیاتی باشد، یعنی دستگاهی که برای انجام هدف مورد نظر کار نکند، مفید خوانده نمی‌شود و بنابراین حق ثبت اختراع داده نمی‌شود. مشاوران ملاصدرا می‌توانند اطلاعات تکمیلی را در زمینه مفید بودن یا نبودن اختراع در اختیار شما بگذارند. شما می‌توانید اختراعات خود را هم به صورت حقوقی و هم به صورت حقیقی در اداره ثبت اختراعات ایران به ثبت برسانید و هم می‌توانید به صورت بین المللی آن را ثبت کنید.
در جهان امروز اختراعات بیشماری در حال وقوع است. این در حالی است که هر شخص بایستی اختراع خود را با نام و نشانی خود در جهان ثبت کند و آن را به مرحله تجاریسازی برساند و وارد بازار کند. از نظر کارشناسان ملاصدرا این اختراع زمانی مورد حمایت قانون قرار میگیرد که دارای نوآوری و ابتکار باشد، در صنعت و حرفه خاصی مورد استفاده قرار گیرد و جدید باشد. همچنین مالک آن بعد از ثبت اختراع از حق و حقوق خاصی بهرهمند میشود. برخی از دانشجویان و مخترعان می‌خواهند که اختراع خود را در سطح بین المللی به ثبت برسانند. سازمانی به نام وایپو وجود دارد که 153 کشور عضو آن هستند و مخترعان به صورت بین المللی می‌توانند اختراع خود را در آنجا به ثبت برسانند. کشور ایران نیز یکی از اعضای وایپو می‌باشد. هلدینگ بین المللی ملاصدرا با توانایی و قابلیت بالا می‌تواند به راحتی اختراع شما را به صورت بین المللی در وایپو به ثبت برساند. در این راستا واحد حقوقی هلدینگ بین المللی ملاصدرا به عنوان حامی حقوقی مخترعین عزیز کشور، در صورت کپی برداری از طرح و اختراع ثبت شده شما در وایپو ، از اختراع ثبت شده مخترعین در ایران و سایر کشورهای عضو وایپو حمایت می‌نماید. اختراع ویژه ملاصدرا که تنها مربوط به ثبت ملاصدرا می‌باشد به این دلیل فراهم شده است که ثبت اختراع شما را چه به شکل حقوقی و چه به صورت حقیقی در اداره ثبت اختراع ایران یا در ثبت بین الملل، تضمین می‌کند. انتخاب اختراع ویژه این مزیت را در اختیار مشتری قرار می‌دهد که در صورت به ثبت نرسیدن اختراع، وجه مشتری عودت خواهد شد.

قانون ثبت نشان جغرافیایی

قانون ثبت نشان جغرافیایی

فصل‌ اول‌ – تعاريف‌

ماده‌ 1

اصطلاحات‌ به‌كاربرده‌ شده‌ در اين‌ قانون‌ داراي‌ معاني‌ زير مي‌باشند :

الف‌ – نشانه‌ جغرافيائي‌ نشانه‌اي‌ است‌ كه‌ مبدأ كالائي‌ را به‌ قلمرو، منطقه‌ يا ناحيه‌اي‌ از كشور منتسب‌ مي‌سازد، مشروط‌ بر اين‌ كه‌ كيفيت‌ و مرغوبيت‌، شهرت‌ يا ساير خصوصيات‌ كالا اساساً قابل‌ انتساب‌ به‌ مبدأ جغرافيائي‌ آن‌ باشد.

ب‌ – كالا، يعني‌ هرگونه‌ محصول‌ طبيعي‌ و كشاورزي‌ و يا فرآورده‌هاي‌ آن‌ يا صنايع‌ دستي‌ و يا توليدات‌ صنعتي‌.

ج‌ – كنوانسيون‌ پاريس‌، يعني‌ مصوبه‌ مورخ‌ 1261 هجري‌ شمسي‌ (1883 ميلادي‌) اتحاديه‌ عمومي‌ بين‌المللي‌ معروف‌ به‌ پاريس‌ براي‌ حمايت‌ از مالكيت‌ صنعتي‌ و تغييرات‌ بعدي‌ آن‌ كه‌ به‌ تصويب‌ جمهوري‌ اسلامي‌ ايران‌ رسيده‌ است‌.

د – توليدكننده‌ يعني‌ هر شخصي‌ كه‌ به‌ توليد و فرآوري‌ محصولات‌ كشاورزي‌ دامي‌ و غذايي‌ يا ساخت‌ و توليد ابزار صنعتي‌ و مصنوعات‌ دستي‌ اشتغال‌ دارد يا از مواد طبيعي‌ به‌منظور توليد بهره‌برداري‌ مي‌كند يا در تجارت‌ محصولات‌ مذكور فعاليت‌ مي‌كند.

 

فصل‌ دوم‌ – حمايت‌ از نشانه‌هاي‌ جغرافيائي‌

ماده‌ 2

هر شخص‌ يا هر گروه‌ ذي‌نفع‌ مي‌تواند درخصوص‌ نشانه‌هاي‌ جغرافيائي‌ به‌منظور جلوگيري‌ از اعمال‌ زير يا مطالبه‌ ضرر و زيان‌ ناشي‌ از آنها در دادگاه‌ اقامه‌ دعوي‌ نمايد:

الف‌ – معرفي‌ و انتساب‌ غيرواقعي‌ و گمراه‌كننده‌ مبدأ جغرافيايي‌ كالا.

ب‌ – هرگونه‌ استفاده‌ از نشانه‌هاي‌ جغرافيايي‌ كه‌ مطابق‌ ماده‌ (10 مكرر) كنوانسيون‌ پاريس‌ مصداق‌ رقابت‌ نامشروع‌ باشد.

ماده‌ 3

الف‌ – نشانه‌ جغرافيائي‌ اعم‌ از اين‌كه‌ ثبت‌ شده‌ يا نشده‌ باشد اگر داراي‌ شرايط‌ بند (الف‌) ماده‌ (1) باشد، مورد حمايت‌ قرار مي‌گيرد و در دعاوي‌ موضوع‌ اين‌ قانون‌، هرگاه‌ نشانه‌اي‌ به‌ثبت‌ رسيده‌ باشد، موجد اين‌ اماره‌ قانوني‌ است‌ كه‌ نشانة‌ ثبت‌ شده‌، با تعريف‌ بند (الف‌) ماده‌ (1) انطباق‌ دارد.

ب‌ – نشانه‌ جغرافيايي‌ مطابق‌ با تعريف‌ بند (الف‌) ماده‌ (1) در مقابل‌ نشانه‌ جغرافيايي‌ كه‌ مبدأ كالاهاي‌ آن‌ به‌ درستي‌ قيد شده‌ است‌ ولي‌ به‌طور نادرست‌ به‌ عموم‌ اعلام‌ شود كه‌ مبدأ آنها محل‌ ديگري‌ است‌، مورد حمايت‌ قرار خواهد گرفت‌.

ماده‌ 4

 نشانه‌هاي‌ جغرافيايي‌ هم‌ نام‌ اگر واقعي‌ و منطبق‌ با موازين‌ بند (الف‌) ماده‌ (1) باشند با رعايت‌ بند (ب‌) ماده‌ (3)به‌ طور مساوي‌ مورد حمايت‌ قرار مي‌گيرند.

سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ براي‌ گمراه‌نشدن‌ مصرف‌كنندگان‌ و تضمين‌ رفتار برابر و منصفانه‌ با توليدكنندگان‌ مربوط‌ ، شرايطي‌ را تعيين‌ خواهد كرد كه‌ برطبق‌ آنها نشانه‌هاي‌ هم‌نام‌ از يكديگر ممتاز گردند.

ماده‌ 5

نشانه‌هاي‌ جغرافيائي‌ زير مورد حمايت‌ نيستند:

الف‌ – نشانه‌هائي‌ كه‌ با تعريف‌ بند (الف‌) ماده‌ (1) منطبق‌ نباشند.

ب‌ – نشانه‌هائي‌ كه‌ برخلاف‌ موازين‌ شرعي‌، اخلاق‌ حسنه‌ و يا نظم‌ عمومي‌ باشند.

ج‌ – نشانه‌هائي‌ كه‌ در كشور مبدأ خود حمايت‌ نمي‌شوند يا حمايت‌ از آنها متوقف‌ شده‌ است‌ يا متروك‌ گرديده‌اند، در چارچوب‌ معاهداتي‌ كه‌ كشور ايران‌ به‌ آنها ملحق‌ شده‌ است‌.

ماده‌ 6

هرشخصي‌ كه‌ مرتكب‌ اعمال‌ مندرج‌ در ماده‌ (2) شود علاوه‌ بر جبران‌ خسارت‌ به‌ جزاي‌ نقدي‌ از ده‌ ميليون‌ (000 000 10) ريال‌ تا پنجاه‌ ميليون‌

(000 000 50) ريال‌ يا حبس‌ تعزيري‌ از نود و يك‌ روز تا شش‌ ماه‌ و يا هر دو مجازات‌ محكوم‌ خواهد شد.

تبصره‌ – درصورت‌ لزوم‌، دادگاه‌ مي‌تواند به‌درخواست‌ مدعي‌ خصوصي‌ دستور موقت‌ مناسب‌ صادر كند.

فصل‌ سوم‌ – ثبت‌ نشانه‌هاي‌ جغرافيائي‌

ماده‌ 7

اظهارنامه‌ ثبت‌ نشانه‌ جغرافيائي‌، توسط‌ اشخاص‌ زير به‌ سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ كشور تسليم‌ مي‌شود:

الف ‌ – هر شخص‌ حقيقي‌ يا حقوقي‌ و همچنين‌ گروههائي‌ از اين‌ اشخاص‌ كه‌ در مكان‌ جغرافيائي‌ مندرج‌ در اظهارنامه‌ به‌ توليد كالاي‌ مذكور در آن‌ مشغولند.

ب‌ – هر مرجع‌ صلاحيتدار در امر توليد، توزيع‌ و سياستگذاري‌ كالاي‌ مورد ثبت‌.

ماده‌ 8

موارد زير بايد در اظهارنامه‌ قيد شود:

الف‌ – نام‌، نشاني‌، تابعيت‌ و سمت‌ قانوني‌ تسليم‌ كننده‌.

ب‌ – نشانه‌ جغرافيائي‌ كه‌ ثبت‌ آن‌ درخواست‌ شده‌ است‌.

ج‌ – مكاني‌ كه‌ نشانه‌ جغرافيائي‌ به‌ آن‌ مربوط‌ است‌.

د – كالائي‌ كه‌ نشانه‌ جغرافيائي‌ به‌ آن‌ مربوط‌ است‌.

هـ – كيفيت‌، مرغوبيت‌، شهرت‌ و ساير خصوصيات‌ كالائي‌ كه‌ نشانه‌ جغرافيائي‌ براي‌ آن‌ به‌كار مي‌رود.

تبصره‌ – هزينه‌هاي‌ ثبت‌ اظهارنامه‌ از متقاضي‌ ثبت‌ دريافت‌ خواهد شد.

ماده‌ 9

 نحوه‌ و مراحل‌ ثبت‌ اظهارنامه‌ به‌ قرار زير است‌:

الف‌ – سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ كشور اظهارنامه‌ را از نظر مطابقت‌ با بند (ب‌) ماده‌ (5) و مواد (7) و (8) اين‌ قانون‌ و آئين‌نامه‌ اجرائي‌ آن‌ بررسي‌ كرده‌، درصورت‌ دارابودن‌ شرايط‌، آن‌ را آگهي‌ مي‌كند.

ب‌ – درصورت‌ عدم‌ رعايت‌ شرايط‌ مقرر در بند (الف‌) ذي‌نفع‌ يا مقام‌ صلاحيتدار مي‌تواند برطبق‌ آئين‌نامه‌ اجرائي‌ اين‌ قانون‌، اعتراض‌ خود را نسبت‌ به‌ تقاضاي‌ ثبت‌ نشانه‌ جغرافيائي‌ به‌ سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ كشور تسليم‌ نمايد.

ج‌ – سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ كشور نسخه‌اي‌ از اعتراضيه‌ را به‌ متقاضي‌ ثبت‌ ابلاغ‌ مي‌كند. متقاضي‌ مكلف‌ است‌ ظرف‌ مهلت‌ مقرر به‌ آن‌ پاسخ‌ دهد، عدم‌ ارسال‌ پاسخ‌ از سوي‌ متقاضي‌ درموعد مقرر به‌ منزله‌ انصراف‌ از تقاضاي‌ ثبت‌ است‌.

د – هرگاه‌ متقاضي‌ متقابلاً پاسخي‌ ارسال‌ دارد، سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ كشور نسخه‌اي‌ از آن‌ را دراختيار معترض‌ قرار مي‌دهد و پس‌ از بررسي‌ نظرات‌ طرفين‌، درمورد وارد بودن‌ يا نبودن‌ اعتراض‌ تصميم‌ مي‌گيرد.

هـ – هرگاه‌ سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ كشور تشخيص‌ دهد كه‌ شرايط‌ مندرج‌ در بند (الف‌) اين‌ ماده‌ رعايت‌ شده‌ و به‌ تقاضاي‌ ثبت‌ نيز اعتراض‌ نشده‌ يا اعتراض‌ رد گرديده‌، نشانه‌ جغرافيائي‌ را ثبت‌ كرده‌ و آگهي‌ لازم‌ را در اين‌ خصوص‌ منتشر مي‌كند و گواهينامه‌ ثبت‌ را به‌ نام‌ متقاضي‌ ثبت‌ صادر خواهد كرد.

ماده‌ 10

 توليدكنندگان‌ درصورت‌ تحقق‌ شرايط‌ زير مجازند از نشانه‌هاي‌ جغرافيايي‌ ثبت‌ شده‌ استفاده‌ كنند:

الف‌ – كالا داراي‌ كيفيت‌، مرغوبيت‌، شهرت‌ و ساير خصوصيات‌ مذكور در گواهينامه‌ ثبت‌ مربوطه‌ باشد.

ب‌ – محل‌ فعاليت‌ توليدكننده‌ منطقه‌ جغرافيايي‌ مذكور در گواهينامه‌ ثبت‌ باشد.

ماده‌ 11

هر ذي‌نفع‌ يا مقام‌ صلاحيتدار مي‌تواند موارد زير را از دادگاه‌ بخواهد:

الف‌ – ابطال‌ ثبت‌ نشانه‌ جغرافيائي‌ كه‌ شرايط‌ مقرر در ماده‌ (5) درمورد آن‌ رعايت‌ نشده‌ است‌.


ب‌ – اصلاح‌ ثبت‌ نشانه‌، به‌ اين‌ علت‌ كه‌ نشانه‌ موجود در گواهينامه‌ ثبت‌ با نشانه‌ مورد نظر مطابقت‌ ندارد و يا اين‌ كه‌ كيفيت‌، مرغوبيت‌، شهرت‌ و يا ساير خصوصيات‌ كالائي‌ كه‌ نشانه‌ مبدأ جغرافيائي‌ براي‌ آن‌ استفاده‌ مي‌شود، در گواهينامه‌ مربوط‌ ذكر نشده‌ يا ناقص‌ است‌.

در هر دعوي‌ كه‌ برطبق‌ اين‌ ماده‌ اقامه‌ مي‌شود، دادخواست‌ ابطال‌ يا اصلاح‌ به‌ (مالك‌ نشانه‌) يا قائم‌مقام‌ قانوني‌ او ابلاغ‌ مي‌شود و به‌ هزينه‌ خواهان‌ از طريق‌ آگهي‌ در روزنامه‌ رسمي‌ و يكي‌ از روزنامه‌هاي‌ محلي‌ به‌ اطلاع‌ عموم‌ اشخاص‌ ذي‌نفع‌ مي‌رسد.


ماده‌ 12

سازمان‌ ثبت‌ اسناد مي‌تواند درصورت‌ وجود اشتباهات‌ شكلي‌ با اطلاع‌ ذي‌نفع‌ پس‌ از بررسي‌ دلائل‌ و مدارك‌ مستند نسبت‌ به‌ تصحيح‌ اشتباه‌ تصميم‌گيري‌ و اقدام‌ كند.

تبصره‌ – چنانچه‌ رفع‌ اشتباه‌ مستلزم‌ تغيير در ثبت‌ نشان‌ باشد اين‌ امر تابع‌ مقررات‌ مواد (7)، (8)، (9) و بند (ب‌) ماده‌ (5) اين‌ قانون‌ خواهد بود.

ماده‌ 13

رسيدگي‌ به‌ اختلافاتي‌ كه‌ به‌ موجب‌ اين‌ قانون‌ و آئين‌نامه‌ اجرائي‌ آن‌ بايد به‌ دادگاه‌ ارجاع‌ شود در صلاحيت‌ دادگاه‌ عمومي‌ و انقلاب‌ تهران‌ مي‌باشد.

ماده‌ 14

 سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ كشور، از ثبت‌ هر علامت‌ تجارتي‌ براي‌ كالايي‌ كه‌ به‌طور غيرواقعي‌ منسوب‌ به‌ مبدأ جغرافيايي‌ شده‌ است‌ يا موجب‌ گمراهي‌ عموم‌ نسبت‌ به‌ مبدأ اصلي‌ كالا مي‌گردد خودداري‌ مي‌نمايد. هر ذي‌نفع‌ مي‌تواند ابطال‌ ثبت‌ اينگونه‌ علامت‌هاي‌ تجارتي‌ را از دادگاه‌ بخواهد.

ماده‌ 15

استثنائات‌ مربوط‌ به‌ استفاده‌ كننده‌ قبلي‌:

الف‌ – اين‌ قانون‌ مانع‌ از استفاده‌ مستمر يا مشابه‌ از نشانه‌ جغرافيائي‌ براي‌ كالا و خدمات‌ متعلق‌ به‌ كشور ديگر توسط‌ اتباع‌ يا اشخاص‌ مقيم‌ ايران‌ كه‌ از آن‌ نشانه‌ جغرافيائي‌ به‌ صورت‌ مستمر براي‌ همان‌ كالاها يا خدمات‌ به‌ مدت‌ حداقل‌ ده‌ سال‌ قبل‌ از تصويب‌ اين‌ قانون‌ با حسن‌ نيت‌ استفاده‌ كرده‌اند، نخواهد بود.

ب‌ – هرگاه‌ علامت‌ تجارتي‌ در ايران‌ با حسن‌ نيت‌ تقاضا يا ثبت‌ شده‌ باشد و يا حقوق‌ مربوط‌ به‌ علامت‌ تجارتي‌ ازطريق‌ استفاده‌ با حسن‌ نيت‌ تحصيل‌ شده‌ باشد چنانچه‌ موارد مذكور قبل‌ از تاريخ‌ اجراي‌ اين‌ قانون‌ يا قبل‌ از حمايت‌ از مبدأ جغرافيائي‌ در كشور مبدأ باشد، اين‌ قانون‌ به‌ قابليت‌ ثبت‌ يا اعتبار ثبت‌ علامت‌ تجارتي‌، يا حق‌ استفاده‌ از علامت‌ تجارتي‌ براساس‌ اين‌ كه‌ اين‌ علامت‌ تجارتي‌ عين‌ يا مشابه‌ نشانه‌ جغرافيائي‌ است‌، لطمه‌اي‌ وارد نخواهد كرد.

ج‌ – اين‌ قانون‌ درمورد نشانه‌ جغرافيائي‌ متعلق‌ به‌ كشور ديگري‌ براي‌ نوعي‌ كالاها يا خدمات‌ كه‌ عين‌ واژه‌ متداول‌ در زبان‌ رايج‌ در ايران‌ به‌عنوان‌ نامي‌ متداول‌ براي‌ آن‌ كالاها و خدمات‌ باشد قابل‌ اعمال‌ نخواهد بود.

د – درخواست‌ مقرر در فصل‌ دوم‌ اين‌ قانون‌، عليه‌ استفاده‌ يا ثبت‌ علامت‌ تجارتي‌، بايد ظرف‌ مدت‌ پنج‌ سال‌ پس‌ از اين‌ كه‌ استفاده‌ سوء از نشان‌ مورد حمايت‌ براي‌ عموم‌ در ايران‌ معلوم‌ شد يا پنج‌ سال‌ پس‌ از تاريخ‌ ثبت‌ علامت‌ تجارتي‌ درايران‌، تسليم‌ گردد مشروط‌ بر اين‌ كه‌ علامت‌ تجارتي‌ ثبت‌ شده‌ تا آن‌ تاريخ‌ منتشر شده‌ و تاريخ‌ مذكور زودتر از تاريخي‌ باشد كه‌ استفاده‌ سوء براي‌ عموم‌ در ايران‌ معلوم‌ شده‌ است‌ و همچنين‌ مشروط‌ بر اين‌ كه‌ نشانه‌ جغرافيائي‌ با سوء نيت‌ استفاده‌ يا ثبت‌ نشده‌ باشد.
هـ – اين‌ قانون‌ به‌ هيچ‌ وجه‌ به‌ حقوق‌ اشخاص‌ درخصوص‌ استفاده‌ از نام‌ خود يا نام‌ سلف‌ خود در تجارت‌ لطمه‌اي‌ نخواهد زد به‌ استثناء مواردي‌ كه‌ نام‌ مذكور به‌ طريقي‌ استفاده‌ شود كه‌ سبب‌ گمراهي‌ عموم‌ گردد.

ماده‌ 16

 آيين‌نامه‌ اجرايي‌ اين‌ قانون‌ شامل‌ موارد و تعرفه‌ هزينه‌هاي‌ مربوط‌ به‌ اظهارنامه‌هاي‌ ثبت‌ نشانه‌هاي‌ مبدأ جغرافيايي‌ ظرف‌ شش‌ ماه‌ از تاريخ‌ تصويب‌ بارعايت‌ مفاد اين‌ قانون‌ و كنوانسيون‌هاي‌ مربوط‌ كه‌ دولت‌ ايران‌ به‌آنها ملحق‌ شده‌ توسط‌ سازمان‌ ثبت‌ اسناد و املاك‌ كشورتهيه‌ مي‌شود وبه‌تصويب‌ رئيس‌ قوه‌ قضائيه‌ مي‌رسد. موارد تعرفه‌هاي‌ مذكور هر سه‌سال‌ يكبار قابل‌ تجديدنظر است‌.

روند ثبت اختراع در داخل و خارج از کشور

روند ثبت اختراع در داخل و خارج از کشور

ثبت اختراع در اداره ی مالکیت صنعتی ایران

برابر قانون، اداره مالکیت صنعتی مسئولیت ثبت اختراعات را در ایران بر عهده دارد، پس از اصلاح قانون ثبت اختراعات، علائم تجاری و طرح های صنعتی ایران مصوب 1386 سیستم اظهارنامه های ثبت اختراع نیز تغییر کرد. به این ترتیب که پیش از آن ثبت اختراع در ایران به شیوه کاملا اعلامی و بر اساس مدعای شخص متقاضی ثبت صورت می گرفت لیکن پس از اصلاح قانون، این شیوه کمی تغییر کرد و هم اکنون قبل از انتشار در روزنامه رسمی، بایستی توسط یکی از دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی به تایید برسد (اصطلاحا نیاز به استعلام است) که متاسفانه این شیوه هم دچار اشکال است که پرداخت به آن در این مجال میسر نمی باشد.

برای ثبت اختراع دو راه پیش رو دارید.

اول اینکه با توجه به مشغله کاری و کم تجربگی احتمالی انجام آن را به موسسه ثبتی ملاصدرا بسپارید.

راه حل دوم پیگیری کارها و ثبت اختراع توسط خودتان می باشد.

برای ثبت یک اختراع متقاضی ثبت باید فرم ها و مدارک لازم را از طریق وبگاه اداره مالکیت صنعتی به نشانی www.ssaa.ir تکمیل نماید. در ادامه مراحل ثبت یک اختراع در اداره مالکیت صنعتی ایران تشریح شده است:
1- تکمیل اظهارنامه
2- بررسی مقدماتی
الف) عدم تکمیل بودن مدارک و ضمائم اظهارنامه و ضرروت اصلاح و تکمیل
ب ) تکمیل بودن

3- الف: پس از بررسی ابتدایی اظهارنامه و ضمائم آن از نظر شکلی و ماهوی در صورتی که اظهارنامه و ضمائم آن اعم از توصیف و ادعا و خلاصه و نقشه مطابق مقررات قانون و آئین نامه اجرایی آن تنظیم نشده باشد، کارشناس مطابق مقررات مبادرت به صدور اخطاریه رفع نقص می نماید و اخطار رفع نقص در فضای مجازی به آدرس پست الکترونیکی متقاضی ارسال می شود و از تاریخ ارسال نامه الکترونیکی متقاضی ظرف 30 روز مهلت دارد تا نسبت به اصلاح یا تکمیل مدارک و ضمائم اقدام نماید در غیر این صورت اظهارنامه باطل و کان لم یکن تلقی می گردد.

پس از تکمیل و اصلاح اظهارنامه و ضمائم آن متقاضی باید با درخواست پاسخ به اخطار رفع نقص در قسمت خدمات الکترونیک – ثبت درخواست/ لایحه اختراع درخواست موردنظر (لایحه رفع نقص) را تکمیل و با ضمیمه کردن ضمائم آن را از طریق سامانه ارسال نماید.
3- ب) تکمیل بودن مدارک و ضمائم اظهارنامه (توصیف، ادعا، خلاصه و نقشه)

در صورتیکه اظهارنامه و ضمائم آن تکمیل باشد (مطابق قانون و آئین نامه تنظیم شده باشد) و در صورت اختراع پذیری (قابلیت ثبت اختراع)، کارشناس بر پایه کلیه واژهای استنباطی از ادعا و توصیف و خلاصه، اختراع مورد نظر را در سیستم جستجو نموده و در صورتی که اختراعاتی مشابه اختراع مورد ادعا در سیستم (بانک اطلاعات داده) اداره اختراع مشاهده نماید، طی ابلاغیه وجود اختراعات مشابه به متقاضی اعلام و از متقاضی دعوت می-کند تا برای رویت پرونده های مشابه و سابقه اختراعات پیشین به اداره مراجعه نماید و متقاضی پس از مراجعه به اداره ثبت اختراعات و رویت سوابق اختراع در صورتی که اختراع خود را مشابه اختراعات سابق بداند اختراع وی مطابق بند ه ماده 4 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 اخطار رد اختراع صادر می شود. در صورتی که متقاضی دانش فنی مورد ادعا و سوابق قبلی را تحلیل نماید و بصورت مستدل جدید بودن و گام های ابتکاری و مزایای اختراع خود را نسبت به اختراعات پیشین بیان نماید و این مقایسه مورد قبول کارشناس قرار گیرد، کارشناس رسیدگی کننده مطابق ماده 28 آیین نامه برای احراز شرایط ماهوی ثبت اختراع (جدید بودن، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی) پس از تکمیل درخواست تقاضانامه بررسی ماهوی ثبت اختراع، مبادرت به استعلام از مراجع ذی صلاح می نماید و متقاضی در پاسخ می تواند با مراجعه به پورتال مالکیت صنعتی (اختراع) بخش ثبت درخواست لایحه اختراع در قسمت لیست درخواست ها، تقاضانامه بررسی ماهوی ثبت اختراع را تکمیل و مرجع یا مراجعی که می توانند اختراع وی را مورد ارزیابی قرار دهند را معرفی و درج  نماید و اداره اختراع در صورتی که مرجع اعلامی را صالح برای رسیدگی تشخیص دهد یک نسخه از استعلام و ضمائم اظهارنامه اختراع را به مرجع ذی صلاح برای (در صورتیکه در سامانه اختراع تعریف شده باشد و سامانه دریافت این نامه ها را به اداره اختراع اعلام نموده باشد) اظهارنظر و بررسی ماهوی ارسال می نماید و پاسخ استعلام نیز غالبا از طریق این سامانه دریافت می شود و در صورتیکه مرجع بررسی برای اختراع در سامانه تعریف نشده باشد یک نسخه از استعلام اختراع به آدرس نامه الکترونیکی e-mail متقاضی یا نماینده قانونی وی ارسال می شود و متقاضی آنرا به صورت فیزیکی و به همراه یک نسخه از ضمائم اظهارنامه به مرجع بررسی تحویل خواهد داد، و پس از وصول پاسخ نامه استعلام آن را طی ثبت درخواست / لایحه اختراع (اعلام وصول پاسخ بررسی ماهوی) از طریق سامانه الکترونیکی ثبت اختراع ارسال می نماید.

در صورتی که مرجع ذی صلاح پس از بررسی، اختراع را از نظر (جدید بودن – گام ابتکاری و کاربرد صنعتی) تایید نماید مرجع ثبت طی اعلامیه (تصمیم مرجع ثبت مبنی بر اعطای گواهی نامه اختراع موضوع ماده 30 آیین-نامه) این موضوع را به صورت الکترونیکی به e-mail متقاضی ارسال می کند و متقاضی باید ظرف 30 روز از تاریخ دریافت با ورود به سامانه ثبت اختراع، ثبت درخواست لایحه در لیست درخواست ها، درخواست (اعلام پاسخ نسبت به تصمیم مرجع ثبت مبنی بر اعطای گواهینامه اختراع) را ظرف 30 روز پس از اعلام تکمیل و از طریق سامانه الکترونیکی ارسال نماید.

2- مراحل ثبت اختراع در ادارات معتبر ثبت اختراع اروپا و امریکا

مراحل ثبت و حفظ حقوق اختراع ثبت شده در کشورهای عضو اتحادیه اروپا بسیار پیچیده است. به¬طور کلی با طی کردن مراحل ذیل می توان اختراع موردنظر را در این کشورها ثبت و حفظ نمود:

الف) آماده سازی: قبل از اقدام رسمی برای تشکیل پرونده ثبت اختراع لازم است حداقل سه مرحله زیر را به انجام رساند:
1- نوشتن گزارش اختراع به زبان انگلیسی، آلمانی یا فرانسه به طوری که شامل زمینه و حوزه فناوری اختراع، سابقه قبلی، جزئیات کامل فنی، مزایای اختراع ادعایی و نحوه حل مشکلات موجود باشد. همچنین باید طریقه انجام عملی موضوع اختراع با ذکر مثال توصیف شود.

1- نوشتن پیش نویس پتنت بر اساس گزارش اختراع که این مرحله معمولا توسط یک وکیل انجام می شود.
3- پرکردن فرم های رسمی اداره ثبت اختراعات اروپا
ب) تشکیل و پیگیری پرونده: این بخش با تسلیم فرم های پرشده و تقاضای تشکیل پرونده در یکی از شعب اداره ثبت اختراع اروپا و یا به صورت آنلاین، آغاز شده و خود شامل مراحل زیر است:

1- بررسی شکلی پرونده در شعبه به لحاظ کامل بودن مدارک لازم
2- جستجوی موضوع و ادعاهای اختراع توسط واحد جستجوی اداره ثبت اختراع اروپا
3- انتشار پرونده شامل جزئیات فنی- قانونی پرونده و نتایج جستجو در روزنامه رسمی به صورت چاپی و دیجیتال
3- بررسی ماهوی محتویات پرونده در صورت تسلیم درخواست و پرداخت هزینه های لازم
پ) اعطای گواهی ثبت اختراع: پس از بررسی ماهوی پرونده و در صورت متقاعد شدن کمیته مربوطه، گواهی اعطای پتنت به نام متقاضی صادر خواهد شد.
ت) تمدید سالیانه: در صورت پرداخت هزینه های لازم، پروانه ثبت اختراع در هر یک از کشورهای عضو اتحادیه که مورد درخواست قرار گرفته اند، به طور سالیانه تمدید خواهد شد.
ث) اعمال حق: در صورتی که دارنده امتیاز معتبر اختراع در هر یک از کشورهای مربوطه، متوجه نقض حقوق پتنت توسط اشخاص ثالث شود می تواند برای احقاق حقوق خود از طرق مختلف اقدام نماید.

بررسی یک اختراع در اداره ثبت اختراعات آمریکا در یک مرحله صورت می گیرد، در اداره ثبت اختراعات آمریکا تقاضای ثبت اختراع باید، ظرف هجده ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا تقاضای حق تقدم منتشر گردد. این انتشار می تواند به درخواست متقاضی زودتر از این موعد نیز صورت بپذیرد. پس از بررسی های مختلف تصمیم به اعطای ورقه اختراع به متقاضی می شود و تصمیم به وی ابلاغ می گردد. در صورتی که با درخواست وی موافقت نشود، تصمیم رد تقاضانامه به متقاضی ابلاغ می شود. در این مرحله متقاضی می تواند در اظهارنامه خود اصلاحاتی انجام داده و مجددا تقاضای بررسی نماید.

در اداره ثبت اختراعات آمریکا نیز پس از ثبت، امکان اعتراضیه ثبت اختراع وجود دارد و در صورتی که این اعتراض وارد باشد و معترض موفق به کسب رای دادگاه در این زمینه شود، ورقه اختراع باطل خواهد شد.

3- تشکیل پرونده بین المللی از طریق معاهده همکاری ثبت اختراع (PCT)
معاهده همکاری ثبت اختراع افراد را قادر می سازد تا از محدودیت های ثبت اختراع در یک کشور فراتر روند و قادر باشند با ارائه یک اظهارنامه یا تقاضانامه بین المللی به طور هم زمان برای ثبت یک اختراع در تعداد زیادی از کشورها اقدام کنند. در سال 1970 کشورها به منظور مرتفع ساختن مشکلات نظام ثبت اختراع ملی اقدام به تدوین معاهده همکاری ثبت اختراع نمودند. که تاکنون 146 کشور عضویت این معاهده را پذیرفته اند (در تصویر ذیل کشورهای عضو آورده شده است). این معاهده یک هدف اساسی را دنبال می کند؛ تسهیل و موثر و به صرفه ساختن نظام ثبت اختراعات در چند کشور برای متقاضیان ثبت و همچنین ادارات که متولی ثبت اختراع هستند، همچنین یکی از اهداف فرعی این معاهده عبارت است از اینکه معاهده سعی در تسهیل تبادل اطلاعات فنی در اظهارنامه های فیمابین جوامع علمی کشورهای مورد تقاضای ثبت اختراع را دارد تا مخترعان و صنایعی را که در زمینه¬های مشترک فعالیت می کنند به هم مرتبط سازد.

باید حتما مدنظر داشت که معاهده همکاری ثبت اختراع یک پتنت جهانی اعطا نمی کند، دو نکته در این مسئله نهفته است:

1- معاهده پتنت اعطا نمی کند، بلکه ادارت ثبت اختراع ملی هستند که این امر را انجام می دهند.
2- یک پتنت جهانی وجود ندارد، بلکه از طریق معاهده یک متقاضی می تواند درخواست ثبت در یک، ده، بیست یا هر چند کشور را که علاقه دارد بنماید
روند کار در معاهده از دو فاز بین المللی و ملی تشکیل می شود، در فاز بین المللی چهار مرحله وجود دارد: یک) تقاضا، دو) جستجوی بین المللی، سه) انتشار بین المللی و چهار) بررسی بین المللی.

هر شخصی که تبعه یا مقیم یکی از کشورهای عضو این معاهده باشد می تواند این اظهارنامه بین المللی را ارایه دهد. بعد از ارایه اظهارنامه یا تقاضانامه بین المللی یک جستجوی بین المللی توسط یکی از ادارات حق اختراع مجاز انجام می گیرد و نتیجه آن به صورت یک گزارش جستجوی بین المللی ارایه می شود. براساس معاهده همکاری ثبت اختراع ادارات پتنت استرالیا، اتریش، کره جنوبی، روسیه، اسپانیا، سوئد، آمریکا و اداره پتنت اروپا به عنوان مرجع جستجوی بین المللی عمل می کنند. گزارش این جستجو به متقاضی ابلاغ می شود تا در صورتیکه محتوای گزارش حاکی از احتمال عدم اعطای حق اختراع باشد، متقاضی بتواند تقاضانامه خود را پس بگیرد و یا ادعاهای خود را اصلاح و تعدیل نماید. پس از انجام چهار مرحله بین المللی، در فاز ملی شخص متقاضی انتخاب می کند که اظهارنامه او در کدامیک از کشورهای عضور معاهده همکاری اختراع مورد بررسی قرار گیرد، همانطور که گفته شد تاثیر این تقاضانامه بین المللی در هریک از کشورها به گونه ای است که گویی یک اظهارنامه ملی به اداره ثبت اختراع آن کشور ارایه شده است، همچنین این امکان وجود دارد که اختراع در یک اداره منطقه ای به ثبت برسد نظیر اداره ثبت اختراعات اروپا. شکل 3 روند فوق را نشان می دهد.

هریک از مراحل چهارگانه فاز بین المللی توسط این مراجع انجام می پذیرد: در مرحله اول متقاضی فرم درخواست خود را در یک اداره ثبت اختراع (که احتمالا اداره ثبت اختراع کشور متبوعش است) ارایه می-نماید. مرحله جستجوی بین المللی همانطور که در بالا گفته شد توسط یکی از 16 اداره ثبت اختراع مجاز شناخته شده در متن معاهده صورت می پذیرد، مرحله انتشار نتایج توسط دفتر بین المللی در ژنو صورت می پذیرد، این مرحله صرفا در انحصار وایپو است. مرحله آخر که بررسی اولیه اختراعات می باشد را نیز مجددا ادارات مجاز انجام خواهند داد.

از دیگر مزایای معاهده برای متقاضیان این است که با یک بار پر نمودن تقاضانامه به یک زبان و ارایه به یک اداره ثبت اختراع و دریافت یک تاریخ از اداره ثبت اختراع به عنوان تاریخ ارایه تقاضانامه که در دیگر ادارات ثبت اختراع موردنظر مخترع معتبر محسوب می شود، قادر خواهد بود در کشورهای متعدد یا در ادارات منطقه ای پتنت، اختراع خود را به ثبت برساند، در ضمن این معاهده برای اتباع کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته تخفیفات قابل توجهی را در نظر گرفته است. ایران عضویت این معاهده را پذیرفته است ولی متاسفانه هنوز اجرایی نشده است. لذا اتباع ایرانی نمی توانند از مزایای این معاهده استفاده نمایند. تنها در حالتی ایرانیان می توانند از این معاهده استفاده نمایند که یکی از مالکان اختراع آن از کشورهای عضو معاهده باشد و یا اینکه مالک اختراع در یکی از کشورهای عضو شرکتی تاسیس نماید تا این اختراع را با نام مالکیت شرکت به ثبت برساند، که بسیار دشوار خواهد بود.

بحث و نتیجه گیری:

در ایران فرایند ثبت اختراع با تکمیل اظهارنامه توسط متقاضی از طریق وبگاه اداره مالکیت صنعتی آغاز می شود. سپس بررسی مقدماتی اظهارنامه و ضمائم آن توسط این اداره صورت می گیرد. در صورت نقص مدارک، اخطاریه رفع نقص صادر می شود. پس از اصلاح یا تکمیل مدارک و ضمائم توسط متقاضی در ظرف 30 از تاریخ ارسال اخطار، جستجوی اختراع مورد نظر در سیستم اداره اختراع توسط کارشناس انجام می شود. در صورت عدم وجود اختراع مشابه، بررسی علمی و ماهوی اختراع از طریق استعلام از مراجع ذی صلاح صورت می گیرد. سرانجام در صورت تایید مرجع ذی صلاح، گواهینامه اختراع اعطای می گردد. در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ثبت اختراع شامل مراحل آماده سازی، تشکیل و پیگیری پرونده، اعطای گواهی ثبت اختراع، تمدید سالیانه و اعمال حق پتنت می باشد. معاهده همکاری ثبت اختراع، نظام ثبت اختراعات در چند کشور را تسهیل، موثر و به صرفه ساخته است. روند کار بر طبق معاهده PCT از دو فاز بین المللی و ملی تشکیل می شود، فاز بین المللی شامل چهار مرحله تقاضا، جستجوی بین المللی، انتشار بین المللی و بررسی بین المللی می باشد.

چارچوب های قانونی در ثبت اختراع

چارچوب های قانونی در ثبت اختراع

1-1 مجوزهای اجباری

گاهی اوقات دارنده گواهی اختراع یا لیسانس گیرنده اختراع ثبت شده با توسل به انحصارت ویژه خود از به کار بستن اختراع ثبت شده خودداری می ورزند. عدم به کار گیری اختراع نوآوری شده و صنعتی نکردن اختراع از سوی دارنده ی گواهی اختراع یا لیسانس گیرنده ممکن است دلایل گوناگونی داشته باشد، به هر حال عدم به کارگیری اختراع ثبت شده نیز ناشی از حقوق انحصاری دارنده آن است و اگر مالک اختراع آن را از طریق لیسانس منتقل کرده باشد این حق انحصاری به لیسانس گیرنده هم منتقل خواهد شد. اگر هر یک از دارنده گواهی اختراع یا لیسانس گیرنده دلایل مناسب و محکمه پسندی برای عدم به کار بستن اختراع نداشته باشند با مکانیزمی مواجه خواهند شد که آنها را از سوء استفاده از این حق باز می دارد. در حقیقت یکی از اهداف حقوق مالکیت فکری، منفعت رساندن به عموم است و عدم به کارگیری اختراع در واقع نوعی حبس فناوری است. راه حلی که قدمت آن به کنوانسیون پاریس بر می گردد، صدور مجوز اجباری (Compulsory Licenses) از سوی دولت ثبت کننده اختراع است که مالک گواهی اختراع را ملزم می کند تا فناوری ثبت شده را به کاربندد بطوریکه با در خواست طرف ثالث، این مجوز اجباری را به وی اعطا می کند تا بتواند با پرداخت حق الامتیاز معقولی از اختراع به ثبت رسیده استفاده بنماید. در قوانین ایران، پیش از قانون ثبت اختراعات و طرح های صنعتی 1386 راجع به مجوزهای اجباری مقرره ای وجود نداشت، برای اولین بار در ماده 17 این قانون (مصوب 1386) صدور این مجوزها با شرایط خاصی پیش بینی شده است.

بنابراین مجوز اجباری، اجازه ای است که توسط یک مقام صالح ملی (دولت یا اداره ثبت اختراع) صادر و به هر شخصی اعطا می گردد تا از یک محصول یا فرآیند ثبت شده بدون اجازه دارنده آن استفاده نماید. مجوز اجباری، استثنایی بر قوانین مربوط به ثبت اختراع می باشد.

مجوزهای اجباری، عمدتاً در موارد زیر صادر می شود:

  • در صورت سوءاستفاده از حق اختراع
  • در مواقعی که منافع جامعه اقتضا کند

1-2-استثنائات غیرقابل ثبت اختراع در ایران

برخی مقولات به طور کلی از ثبت به عنوان یک اختراع مشتثنی می شوند و این قوانین داخلی هر کشوری است که تعیین می کند چه موارد از ثبت شدن به عنوان یک اختراع استثنا شده اند، عمدتا از ثبت نوآوری هایی که منافی عفت و نظم عمومی (Public Order) جامعه بوده و یا امنیت عمومی را تهدید می کنند در همه کشور ها ممانعت به عمل می آید. اما به طور دقیق تر برای دست یافتن به پاسخ این سوال که کدام اختراعات به ثبت نخواهند رسید باید قوانین کشور موردنظر را بررسی نمود. قانون ثبت اختراعات علائم تجاری و طرح های صنعتی ایران مصوب 1386 در ماده 4 خود این استثنائات را این گونه نام برده است:

    الف ـ کشفیات، نظریه‌های علمی، روش های ریاضی و آثار هنری.

    ب ـ طرح ها و قواعد یا روش های انجام کار تجاری و سایر فعالیت های ذهنی و اجتماعی.

    ج ـ روش های تشخیص و معالجه بیماری های انسان یا حیوان.

    د ـ منابع ژنتیک و اجزاء ژنتیک تشکیل‌دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها.

    هـ ـ آنچه قبلاً در فنون و صنایع پیش‌بینی شده باشد. این استثناء در مقابل شرط جدید بودن است.

پیش از ادامه مطلب لازم است تفاوت بین اختراع و اکتشاف تشریح شود؛ بند (1) ماده (1) معاهده ژنو 1978 اکتشاف را این گونه تعریف می کند؛ شناخت پدیده ها، قوانین و یا خصوصیات عالم ماده که قبل از این شناخته نشده و قابل ارزیابی نبوده باشند. در میان کنوانسیون ها و معاهدات، تنها در بند 4 ماده 2 کنوانسیون تاسیس سازمان جهانی مالکیت فکری، از اکتشاف علمی به عنوان یکی از مقولات حقوق مالکیت فکری حمایت به عمل آمده است. کنوانسیون پاریس، موافقت نامه جنبه های تجاری مالکیت فکری (تریپس) و معاهده همکاری ثبت اختراع (PCT) صرفا به اختراع پرداخته اند و از اکتشاف مطلبی به میان نیاورده اند. در بند الف) ماده 4 قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری ایران مصوب 1386 کشفیات به صراحت از حیطه حمایت از اختراع خارج شده اند.

1-3- مهلت ارفاقی

افشا اختراع موجب زوال وصف جدید بودن آن می¬شود. لیکن در موافقتنامه تریپس و همچنین در قوانین داخلی کشورها از جمله ایران یک مهلت شش تا دوازده ماهه برای مختراعان به عنوان «مهلت ارفاقی» (Grace Period) قائل می شوند تا در صورتی که نتایج تحقیقات ایشان در مجلات منتشر شد و یا در نمایشگاه های اختراعات به نمایش گذاشته شد، حقوق مخترعان دچار مخاطره نشود. اگر افشا اختراع به هر نحوی، ظرف مدت دوازده ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق ثبت اختراع صورت گرفته باشد و این کار به دلیل یا در نتیجه اعمالی باشد که توسط متقاضی یا ذی حق ثبت اختراع قبلی او یا در نتیجه سو استفاده اشخاص ثالث در رابطه با متقاضی یا ذی حق ثبت اختراع قبلی او انجام شده یاشد افشا اختراع برای عموم به مفهوم قبل محسوب نمی شود.

در برخی کشورها افشای اختراع توسط مخترع در یک مدت دوازده ماهه (آمریکا) یا شش ماهه (اروپا) قبل از تسلیم اظهارنامه برای ثبت اختراع خدشه ای به جدید بودن اختراع وارد نمی کند. هدف از این مهلت ارفاقی آن است که متقاضی ثبت اختراع (مخترع) مجال یابد اختراع خود را بازاریابی یا آزمایش کند و بدون اطمینان از تجاری شدن اختراع اقدام به ثبت آن که مستلزم صرف هزینه های هنگفتی در اروپا، آمریکا و ژاپن است، ننماید.

1-4- انواع نظام‌های ثبت اختراع در دنیا

به طور کلی در دنیا دو نوع نظام برای ثبت اختراع وجود دارد:

  1. نظام اعلامی(Registration)
  2. نظام بررسی ماهیتی (Examination)

باید توجه داشت که نظام ثبت اختراع، لزوماً یکی از دو نظام مذکور است و به صورت مطلق نبوده و ممکن است سیستم ثبت اختراع در یک کشور، در برخی از حوزه‌های فناوری به صورت اعلامی (بر روی اختراع ادعا شده بررسی صورت نگرفته و تنها در صورت عدم ثبت اختراع تا آن زمان اقدام به ثبت آن اختراع گردد) باشد‌ و یا در بعضی از فناوری‌ها به شکل تحقیقی یا اثباتی (در این نظام، ثبت اختراع علاوه بر استعلام از عدم ثبت پیشین آن، بررسی دقیق از نظر تخصصی نیز ضروری است) باشد. مثلا کشور ایالات متحده با توجه به اینکه از یک نظام ثبت اختراع بسیار دقیق و پیچیده برخوردار می‌باشد از سیستم تحقیقی و اثباتی در تمامی حوزه‌های فناوری بهره می‌گیرد.

لازم به ذکر است که نظام ثبت اختراع در کشور ما به صورت اعلامی بوده و انجام استعلام از یکی از دانشگاه ها و مراجعه منطقه ای بیانگر تحقیقی و اثباتی بودن نظام نمی باشد.

در کلیة کشورهای دنیا نخستین توصیه‌ای که به یک مخترع می‌شود آن است که پیش از آن که اختراع خویش را در کشورهای دیگر به ثبت رساند حتماً برای ثبت آن در کشور متبوعش اقدام نماید.

2-چگونگی استفاده از حمایت های مالکیت فکری در خارج از کشور

2-1- تقاضانامه‌های (اظهارنامه‌های) ملی

برای حمایت از مالکیت فکری خود در خارج کشور، یک روش این است که به صورت مجزا، مستقیماً به دفاتر ملی مالکیت صنعتی (یا فکری) کشورهای موردنظر مراجعه کنید. در این روش، ممکن است مجبور باشید هر تقاضانامه را به زبان رسمی که معمولاً زبان ملی کشور مورد نظر است ترجمه کنید. همچنین شما ملزم هستید تا تمامی هزینه های قانونی که برای ثبت تقاضانامه در سطح ملی مقرر شده را بپردازید، خصوصاً در مورد ثبت اختراعات، ممکن است لازم باشد یک وکیل یا نماینده قانونی استخدام کنید؛ کسی که به شما کمک کند تمامی شرایط مورد نیاز برای ارائه¬ی یک تقاضا در کشور موردنظر را فراهم آورید. بنابراین، اگر شما هنوز در مرحله ارزیابی قابلیت تجاری اختراع، یا در حال کشف بازارهای صادراتی بالقوه یا شرکای تجاری برای لیسانس حقوق مالکیت فکری خود هستید، باید بدانید که روند ملی ثبت به طور فوق‌العاده هزینه‌بر و طاقت‌فرسا می‌باشد، به خصوص زمانی که بخواهید در تعداد زیادی از کشورها این حمایت‌ها را به دست آورید. برای به-دست آوردن چنین حمایت‌های گسترده‌ای، تسهیلاتی که توسط سازمان جهانی مالکیت فکری برای حمایت بین المللی از اختراعات، علایم تجاری و طرح های صنعتی پیشنهاد شده است، جایگزینی آسان‌تر و ارزان تر می باشد.

2-2درخواست های منطقه ای

برخی از کشورها موافقت نامه های منطقه ای را برای به دست آوردن حمایت های مالکیت فکری منعقد کرده‌اند که به موجب این موافقتنامه‌ها، با تقدیم یک تقاضانامه واحد می‌توانید از حمایت در کل منطقه برخوردار شوید. دفاتر مالکیت فکری این مناطق شامل موارد زیر هستند:

  • اداره ثبت اختراعات اروپا
  • اداره همسان سازی بازار اینترنتی اروپا
  • اداره مالکیت صنعتی منطقه آفریقا
  • اداره مالکیت فکری منطقه  آفریقا
  • اداره اختراعات اورسیا
  • اداره علامت های تجاری بنی لاکس و اداره طرح های بنی لاکس
  • اداره ثبت اختراعات شورای همکاری کشورهای عربی حوزه‌ی خلیج فارس

در جدول 1 نام انگلیسی و آدرس سایت دفاتر منطقه ای مذکور بیان شده است.

3-2- حمایت های بین المللی

نظام های مدیریت سازمان جهانی مالکیت فکری برای حمایت بین المللی ثبت اختراع فرآیند جستجوی هم زمان در تعداد زیادی از کشورها را به طور قابل توجهی آسان کرده‌اند. به جای ثبت درخواست ملی به زبان های گوناگون، این نظام های حمایت بین المللی شما را قادر می سازد که تنها با یک تقاضانامه و با یک زبان واحد و با یک بار پرداخت هزینه، تقاضانامه خود را ثبت کنید. این نظام‌های ثبت بین المللی نه تنها فرآیندهای ثبت را تسهیل می کنند، بلکه موجب کاهش قابل ملاحظه هزینه های دست یابی به حمایت های بین المللی می شود. در مورد ثبت اختراعات، معاهده¬ی همکاری ثبت اختراع PCT یا Patent Coorperation Treaty) موجب می شود که متقاضی زمان بیشتری برای ارزیابی ارزش تجاری اختراعات، پیش از پرداخت هزینه‌های فاز ملی داشته باشد (زمان حقّ تقدّم در معاهده PCT، 18 ماه بیشتر از زمان حق تقدّم در کنوانسیون پاریس است. بنابراین متقاضی از تاریخ درخواست ثبت از طریق PCT به مدّت 30 ماه برای پیگیری ثبت اختراع آن مهلت دارد). نظام های مدیریت سازمان جهانی مالکیت فکری برای حمایت بین المللی شامل 3 سازوکار مختلف حمایتی برای حقوق مالکیت صنعتی می باشند:

  • حمایت بین المللی از اختراعات که به موجب معاهده PCT فراهم شده است. با ثبت یک تقاضانامه ثبت اختراع بین المللی، به موجب PCT، در واقع شما، حمایت از یک اختراع را در هر یک از کشورهای عضو معاهده در سراسر جهان درخواست می کنید. لازم به ذکر است که ایران عضویت این معاهده را پذیرفته است ولی به دلایل مشکلات زیرساختی، هنوز اجرایی نشده است. بعد از اجرایی شدن این قانون مخترعان و شرکت های دانش بنیان قادر خواهند بود تا از طریق اداره کل مالکیت صنعتی کشور، نسبت به ثبت اختراع در کشورهای موردنظر اقدام نمایند.
  • حمایت بین المللی از علایم تجاری که به موجب سیستم مادرید (Madrid System) فراهم شده است. سیستم مادرید تا حد زیادی روند ثبت یک علامت تجاری را در کشورهای متعددی که عضو این سیستم هستند، ساده نموده است. آثار حقوقی یک تقاضانامه‌ی ثبت بین المللی علامت به موجب سیستم مادرید همانند تقاضای ثبت علامت در هر یک از کشورهای تعیین شده توسط متقاضی است، مگر این-که توسط دفاتر کشور تعیین شده در یک مدت زمان مشخص رد شود.
  • حمایت بین المللی از طرح های صنعتی که به موجب موافقت نامه لاهه (Agreement Hague) فراهم شده است. این روش به مالک طرح صنعتی این امکان را می دهد تا طرح خود را به سادگی و با ثبت یک تقاضانامه دفتر بین‌المللی سازمان جهانی مالکیت فکری، با یک زبان واحد و با هزینه های رایج در چندین کشور مورد حمایت قرار دهد.

 

 

بحث و نتیجه گیری:

یکی از اهداف حقوق مالکیت فکری، منفعت رساندن به عموم است. لذا در صورت سوء استفاده مالک پتنت یا لیسانس گیرنده از حق انحصاری خود و عدم به کارگیری اختراع، دولت یا اداره ثبت اختراع می تواند مجوز اجباری را به طرف ثالث اعطا کند تا وی با پرداخت حق الامتیاز معقول، اختراع به ثبت رسیده را مورد بهره برداری قرار دهد. برخی مقولات به طور کلی از ثبت به عنوان یک اختراع مشتثنی می شوند که این استثناها را قوانین داخلی هر کشور مشخص کرده است ولی عمدتا از ثبت نوآوری هایی که منافی عفت و نظم عمومی جامعه بوده و یا امنیت عمومی را تهدید می کنند در همه کشور ها ممانعت به عمل می آید. برای اینکه مخترع مجال یابد اختراع خود را بازاریابی یا آزمایش کند و بدون اطمینان از تجاری شدن اختراع اقدام به ثبت آن که مستلزم صرف هزینه های هنگفتی است ننماید در موافقت نامه تریپس و همچنین در قوانین داخلی کشورها یک مهلت شش تا دوازده ماهه برای مختراعان به عنوان «مهلت ارفاقی» در نظر گرفته شده است. افشای اختراع توسط مخترع در طی این مدت و قبل از تسلیم اظهار نامه، خدشه ای به جدید بودن اختراع وارد نمی کند.

به طور کلی در دنیا برای ثبت اختراع، دو نوع نظام اعلامی که بر اساس آن بر روی اختراع ادعا شده بررسی صورت نگرفته و تنها در صورت عدم ثبت اختراع تا آن زمان اقدام به ثبت آن اختراع می گردد و نظام بررسی ماهیتی که بر طبق آن برای ثبت اختراع علاوه بر استعلام از عدم ثبت پیشین آن، بررسی دقیق از نظر تخصصی نیز ضروری است مورد استفاده قرار می گیرد. برای ثبت اختراع، یک روش مراجعه مستقیم به دفتر ملی مالکیت صنعتی کشور موردنظر است که البته روشی هزینه بر و مشکل می باشد. روش های دیگر، درخواست های منطقه ای و استفاده از حمایت های بین الملی از جمله معاهده همکاری ثبت اختراع یا PCT می باشد

مراحل انجام ثبت اختراع

مراحل انجام ثبت اختراع

اگر بخواهید می توانید به راحتی و از طریق ثبت ملاصدرا اقدام به ثبت اختراع نمایید در غیر اینصورت مراحل در ذیل آمده است.

 

ثبت اظهارنامه اختراع

توجه : دقت شود که اظهارنامه ثبت اختراع تکمیل شود و چه بسا اختراعاتی به اشتباه در قسمت اظهارنامه طرح صنعتی تکمیل و ارسال شده است ومتقاضی را با مشکل مواجه نموده است .

1– منتظر دریافت پیام کوتاه  پس از ثبت اظهارنامه باشید .

توجه  در صورتیکه بعد از تسلیم اظهارنامه و ضمائم آن پیامک ی ارسال نشود به ظن قوی شماره تلفن همراه اعلامی به غلط تایپ شده است

2-بررسی مقدماتی

الف)عدم تکمیل بودن مدارک و ضمائم اظهارنامه و ضرروت اصلاح و تکمیل

ب ) تکمیل بودن 

2-الف: پس از بررسی ابتدایی اظهارنامه و ضمائم آن از نظر شکلی و ماهوی در صورتیکه اظهارنامه و ضمائم آن اعم از توصیف و ادعا و خلاصه و نقشه مطابق مقررات قانون و آئین نامه اجرایی آن تنظیم نشده باشد کارشناس مطابق مقررات مبادرت به صدور اخطار رفع نقص می نماید و اخطار رفع نقص در فضای مجازی از طریق گزینه پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل رویت است. متقاضی ظرف 30 روز مهلت دارد تا نسبت به اصلاح یا تکمیل مدارک و ضمائم اقدام نماید در غیر اینصورت اظهارنامه باطل و کان لم یکن تلقی می گردد .

پس از تکمیل و اصلاح اظهارنامه و ضمائم آن متقاضی باید با درخواست پاسخ به اخطار رفع نقص در قسمت خدمات الکترونیک – ثبت انواع درخواست (رفع نقص،پرداخت حق الثبت،اقساط،انتقال و…)درخواست مورد نظر(درخواست رفع نقص) را تکمیل و با ضمیمه کردن ضمائم آن را از طریق سامانه ارسال نماید .

نکته  : در صورتیکه متقاضی در ظرف موعد  30  روزه قادر به تکمیل مدارک و ضمائم نباشد می تواند با ذکر دلایل درخواست یکبار تمدید مهلت را از مرجع ثبت بنماید و مرجع ثبت می تواند فقط برای یکبار با درخواست وی موافقت نماید و متقاضی میتواند با ورود به سامانه مالکیت صنعتی و ثبت انواع درخواست(رفع نقص ،پرداخت حق الثبت ،اقساط ،انتقال و …)  گزینه درخواست استمهال رفع نقص را انتخاب و تکمیل نماید.

2-ب )تکمیل بودن مدارک و ضمائم اظهارنامه (توصیف ادعا خلاصه نقشه )

در صورتیکه اظهارنامه و ضمائم آن تکمیل باشد مطابق قانون و آئین نامه تنظیم شده باشد در صورت اختراع پذیری (قابلیت ثبت اختراع) کارشناس بر پایه کلیه واژهای استنباطی از ادعا و توصیف و خلاصه  اختراع مورد نظر  را در سیستم جستجو نموده و در صورتیکه اختراعاتی مشابه اختراع مورد ادعا در سیستم (بانک اطلاعات داده ) اداره اختراع مشاهده نماید طی ابلاغیه وجود اختراعات مشابه به متقاضی اعلام و از متقاضی دعوت می کند تا برای رویت پرونده های مشابه و سابقه اختراعات پیشین به اداره مراجعه نماید و متقاضی پس ازمراجعه به اداره اختراع و رویت سوابق اختراع در صورتیکه اختراع خود را مشابه اختراعات سابق بداند اختراع وی مطابق بند  ه   ماده 4 قانون  ثبت اختراعات وعلائمتجاری و…مصوب1386 اخطار رد اختراع صادر می شود و در صورتیکه متقاضی دانش فنی موردادعا و سوابق قبلی را تحلیل نماید و بصورت مستدل جدید بودن و گامهای ابتکاری و مزایای اختراع خود را نسبت به اختراعات پیشین بیان نماید واین مقایسه مورد قبول کارشناس قرار گیرد ،کارشناس رسیدگی کننده مطابق ماده  28 آئین نامه برای احراز شرایط ماهوی ثبت اختراع (جدید بودن ،گام ابتکاری و کاربرد صنعتی  )پس از تکمیل درخواست تقاضانامه بررسی ماهوی ثبت اختراع مبادرت به استعلام از مراجع ذیصلاح بررسی می نماید و متقاضی در پاسخ می تواند با مراجعه به پورتال مالکیت صنعتی (اختراع) بخش ثبت انواع درخواست(رفع نقص ،پرداخت حق الثبت ،اقساط ،انتقال و …)  در قسمت لیست درخواست ها ، تقاضا نامه بررسی ماهوی ثبت اختراع را تکمیل و مرجع یا مراجعی که می توانند اختراع وی را مورد ارزیابی قرار دهند را معرفی و درج می نماید و اداره اختراع در صورتیکه مرجع اعلامی را صالح برای رسیدگی تشخیص دهد یک نسخه از استعلام و ضمائم اظهارنامه اختراع  را به مرجع ذیصلاح برای (در صورتیکه در سامانه اختراع تعریف شده باشد و سامانه دریافت این نامه ها را به اداره اختراع اعلام نموده باشد )اظهارنظر وبررسی ماهوی ارسال می نماید و پاسخ استعلام نیز غالبا از طریق این سامانه دریافت می شود و در صورتیکه مرجع بررسی برای اختراع در سامانه تعریف نشده باشد یک نسخه از استعلام اختراع در فضای مجازی قرار گرفته که از طریق گزینه پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل رویت میباشد. متقاضی آنرا بصورت فیزیکی و به همراه یک نسخه از ضمائم اظهارنامه به مرجع بررسی تحویل خواهد داد، و پس از وصول پاسخ نامه استعلام آنرا طی ثبت درخواست / رفع نقص اختراع (اعلام وصول پاسخ بررسی ماهوی)ازطریق سامانه الکترونیکی ثبت اختراع ارسال می نماید.

در صورتیکه مرجع ذیصلاح پس از بررسی، اختراع را از نظر (جدید بودن – گام ابتکاری و کاربرد صنعتی) تایید نماید مرجع ثبت طی اعلامیه (تصمیم مرجع ثبت مبنی بر اعطای گواهی نامه اختراع موضوع ماده 30  آئین نامهو همچنین مبلغ مورد نیاز ثبت را) این موضوع را در فضای مجازی قرار داده که از طریق گزینه پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل رویت میباشد . متقاضی باید ظرف  30  روز از تاریخ اعلامیه نسبت به پرداخت هزینه اقدام و با ورود به سامانه ثبت اختراع ، گزینه ثبت درخواست/رفع نقص تصویر رسید هزینه پرداخت شده را ارسال و بصورت حضوری برای مابقی اقدامات که صدور آگهی میباشد تشریف بیاورند.

ضمنا لازم به ذکر است در صورتیکه متقاضی در ظرف موعد مقرر فوق بنا به دلایلی قادر به پرداخت هزینه فوق نباشد با بیان و ذکر دلایل و درخواست استمهال می تواند یکبار درخواست تمدید مهلت نماید.

فرایند ثبت اختراع

فرایند ثبت اختراع

در حقوق مرتبط با مالکیت صنعتی شرط استفاده از این دسته حقوق منوط به ثبت آن در مرجع متولی ثبت است و درصورتیکه اظهارنامه اختراع به مرجع ثبت تسلیم نشود حقوقی ایجاد نمی شود و ثبت اختراع مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است و درصورتیکه مخترع یا مالک اختراع قبل از تسلیم اظهارنامه و ثبت آن به نحوی از انحاء آنرا افشاء نماید اعم از اینکه اختراع مورد نظر را بصورت کتبی درقالب کتاب و مقاله و… منتشر نماید یا ازطریق شفاهی، مصاحبه و شرکت درنمایشگاههای داخلی و بین المللی آنرا در معرض دید عمومی قرار دهد به منزله این است که با علم و اطلاع اقدام به افشاء آن در نزد عموم نموده و به نوعی درجهت عمومی سازی و وارد کردن این اختراع به حوزه قلمرو عمومی مالکیت اقدام کرده است.

درصورتیکه متقاضی در مهلت ارفاقی (مهلت 6 ماهه پس ازافشا،موضوع بنده ماده4قانون) نیز مبادرت به تسلیم اظهارنامه اختراع ننماید حق اختراع برای وی از دست رفته محسوب می شود بدین ترتیب کسانی که خواهان استفاده از نظام انحصارات ثبت اختراعات هستند ابتدا به ساکن باید این حق را به ثبت برسانند و معمولاً پس از ثبت اختراع است که مخترع (مالکان اختراع) می توانند علیه نقص کننده حق اختراع یا علیه هر شخصی که بدون اجازه او بهره برداریهای مندرج در بند الف ماده 15 قانون ثبت اختراعات مصوب 1386 اعم از ساخت، صادرات و عرضه برای فروش، فروش و استفاده از فرآورده را انجام می دهند به دادگاه شکایت کنند.

نحوه و شرایط و زمان مناسب تسلیم اظهارنامه اختراع
برطبق ماده 2 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386 :ثبت اختراع مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است و بنابر قاعده (سیستم اولین ثبت یا اختراع FIRS TO FILE )هرکسی زودتر اظهارنامه خود را تسلیم اداره اختراع نماید حق ثبت اختراع را خواهد داشت و تاریخ و زمان تسلیم اظهارنامه معیار اولویت و تقدم او نسبت به سایرین محسوب می شود و بنابر اصل “اولین تسلیم کننده اظهارنامه” شما اولین متقاضی و ثبت کننده اختراع محسوب می شوید و کسی که مدعی خلاف این اصل باشد باید دلیل و مدرک و بینه ارائه نمایدتاخلاف آنرااثبات نماید.
ومهمتر اینکه تسلیم اظهارنامه مقدم درصورت احراز شرایط و جمع بودن شرایط خاص حائز اهمیت بوده و عجله در تسلیم اظهارنامه بدون ارائه توصیف و نقشه و ادعاهای گویا و کامل نمی تواند منشاء اثر لازم وموثر باشد و چه بسا اختراعاتی که با سرعت تسلیم می شود فاقد شرایط یا پختگی لازم برای استفاده از قاعده تسلیم اظهارنامه مقدم باشد و یا اینکه شما در آینده خواستار تغییرات کلی در اختراعات خود باشید و این امرشما را با محدودیتهایی مواجه خواهدکرد و ممکن است توفیق تجاری شمار را در آینده دچار خدشه کند فلذا مشورت با افراد مطلع و با تجربه در این زمینه، راجع به زمان مناسب برای تسلیم اظهارنامه بسیار راهگشا واثرگذارخواهد بود.

زبان و تعداد نسخ اظهارنامه
اظهارنامه ثبت اختراع باید بصورت الکترونیکی و در فرم مخصوص به آدرس (http://ip.ssaa.ir/Patent/New.aspx) و به زبان فارسی تنظیم شود.

محتویات ومندرجات اظهارنامه اختراع
بنابر ماده 5 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات اظهارنامه ثبت اختراع باید حاوی نکات زیر باشد:
1- اسم، شماره ملی، نشانی، کدپستی، تابعیت و سمت متقاضی و درصورتیکه متقاضی شخص حقوقی است ذکر نام، نوع فعالیت، اقامتگاه، محل و شماره ثبت، تابعیت، مرکز اصلی و عنداللزوم هرگونه شناسه دیگر آن الزامی است.

2- اسم، شماره ملی، نشانی، کدپستی نماینده قانونی متقاضی درصورت وجود

3- اسم، اقامتگاه و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ ها در ایران را دارند درصورتیکه متقاضی مقیم ایران نباشد.

در بند 3 درصورتیکه متقاضی مقیم ایران نباشد و بنابر حق تقدم مقرر در کنوانسیون پاریس درخواست ثبت اختراع خود را ایران بنماید باید اسم، اقامتگاه و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ ها را درایران دارند اعلام نمایند تا تصمیمات اداره در زمان مقتضی به آنها ابلاغ گردد و پرونده معطل نماند.(این بندباید توسط اشخاص غیر ایرانی تکمیل شود وبرای متقاضیان ایرانی که ابتدا به ساکن درایران تقاضای ثبت اختراع می کنندپرکردن این بندالزامی نیست)

4- اسم، نشانی و شغل مخترع درصورتیکه متقاضی شخص مخترع نباشد.
مخترع شخصی است که اختراع حاصل تلاش فکری و ذهنی اوست و حقوق اختراع ثبت شده منحصراً به او تعلق دارد اما در بسیاری از مواقع مخترعین بر طبق قرارداد استخدام یا کار معین و یا قراردادهایی ازاین قبیل اختراع را به دستور و سفارش کارفرما انجام می دهند و برطبق قرارداد فیمابین تمام یا قسمتی از حقوق مادی آن متعلق به کارفرما یا بنگاه و شرکتی است که وی را استخدام کرده است ولیکن نام مخترع (حقوق معنوی) وی محفوظ است و نام وی باید در اختراع ذکر شود فلذا درصورتیکه مخترع غیر از مالک باشد باید این بند تکمیل شود و نکته دیگر اینکه درصورتیکه افرادی به صورت مشترک اختراعی کرده باشند حقوق ناشی از اختراع مشترکاً به آنان تعلق می گیرد و درصورت تعدد متقاضیان ثبت اختراع به درخواست آنها میزان سهم هریک در گواهی نامه اختراع به تفکیک قید خواهد شد در غیراینصورت حقوق ناشی از اختراع بالسویه خواهد بود.

5- عنوان اختراع به نحوی که اختراع ادعایی را مشخص سازد و مشتمل بر کلماتی مثل «بهتر» و غیره نبوده و ترجیحاً بین 3 تا 10 کلمه باشد.
در کشورهای مختلف و خصوصاً کشور ما جستجوی بسیاری از اختراعات در بانکهای اطلاعاتی بنابر کلید واژه های عنوان اختراع انجام می پذیرد فلذا دارای اهمیت بسیاری برای ادارات اختراع و کارشناسان و استفاده کنندگان از اختراع می باشد و بدین ترتیب عنوان اعلامی باید در عین اختصار، گویا و مبین ویژگی های فنی اختراع باشد تا علاوه بر قابلیت جستجوی بهتر سوابق پییشین، موجب می شود سایر افراد از اختراع مذکور مطلع شده و بالتبع درصورت نیاز قراردادهای لازم را برای خرید و اجازه استفاده با مخترع (مالک اختراع) منعقد کنند و نکته دیگر اینکه این کلیدواژه ها نباید توصیفی و رنگ و صبغه تبلیغاتی داشته باشند و از درج عباراتی مثل بهتر، بهترین، عالیترین، زیباترین و فنی ترین خودداری شود.(ترجیحاعنوان اختراع صحیح به زبان انگلیسی نیز درج شود)

6- تاریخ، محل و شماره اظهارنامه یا گواهی نامه اختراع در خارج، درصورت درخواست حق تقدم.
بنابه ماده 9 قانون ثبت اختراعات مصوب 1386 متقاضی می تواند همراه با اظهارنامه خود، طی اعلامیه ای حق تقدم مقرر در کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی مورخ 1261 هجری شمسی (20 مارس 1883) و اصلاحات بعدی آن را درخواست نماید حق تقدم می تواند براساس یک یا چند اظهارنامه ملی یا منطقه ای یا بین المللی باشد که در هر کشور یا برای هر کشور عضو کنوانسیون مذکور تسلیم شده است و با پذیرش درخواست حق تقدم حمایتهای مذکور در کنوانسیون پاریس شامل آن خواهد بود.

کنوانسیون پاریس بر 3 اصل
1- رفتار ملی(NATIONAL TREATMENT)
2- اصل استقلال(INDIPENDENT)
3-اصل حق تقدم(PRIORITY) ، استوار است.
بنابر قاعده حق تقدم PROIRITY متقاضی ثبت اختراع از تاریخ تسلیم اظهارنامه یک سال حق تقدم خواهد داشت که برای ثبت اختراع به کشورهای دیگر عضو کنوانسیون پاریس مراجعه و تقاضای ثبت اختراع بنماید واگر در این اثنا اظهارنامه دیگری توسط اتباع سایر کشورهایاهمان کشور، تسلیم اداره ملی ثبت اختراع آن کشور شود، شخصی که زودتراز سایرین اظهارنامه خود را در اداره ملی یکی از کشورهای عضو کنوانسیون پاریس تسلیم وفایل نموده بردیگران مقدم است و اگر در این فاصله زمانی یک سال(حتی آخرین روز12ماهه حق تقدم) به آن اداره ملی برای ثبت اختراع مراجعه کند نسبت به سایرین که بعداز تاریخ تسلیم اظهارنام مقدم درکشورمبدااظهارنامه تسلیم نموده اند حق تقدم خواهد داشت (رعایت این بند بیشتر مشمول اختراعاتی است که ازطرف اشخاص متقاضی غیر ایرانی برطبق کنوانسیون پاریس تقاضا می شوداست)

7- اطلاعات مربوط به اظهارنامه اصلی درصورت تکمیلی بودن اختراع
بنابرماده 25 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات مصوب 1386 توسعه با بهبود یک اختراع می تواند موضوع اظهارنامه تکمیلی قرار گیرد مشروط بر اینکه مکمل و مبین همان اختراعی باشد که در اظهارنامه اصلی ادعا شده است در این صورت:
شماره و تاریخ اظهارنامه اصلی در اظهارنامه تکمیلی ذکر می گردد.

در بند 4 ماده یک کنوانسیون پاریس عنوان اختراع تکمیلی یا بهبود یافته (IMPROVEMENT OF PATENT) نیز بکار گرفته شده است و در ماده 25 آئین نامه نیز به این امر اشاره شده است و صدور گواهی نامه اختراع تکمیلی تابع همان مقرراتی خواهد بود که برای گواهی نامه اصلی تعیین شده است وهمچنین برابر ماده 9آیین نامه اجرایی اظهارنامه تقسیمی باید دارای الزامات اظهارنامه اصلی بوده ودر تسلیم آن نکات زیررعایت گردد:

-1 شماره و تاریخ اظهارنامه اولیه؛
2-در صورت درخواست حق تقدم از سوی متقاضی، ذکر شماره و تاریخ اظهارنامه
نخستین، همراه با محل حق تقدم؛
3-اصلاح توصیف، ادعا، نقشه و خلاصه توصیف مذکور در اظهارنامه اصلی؛
4-مدارک مربوط به پرداخت هزینه اظهارنامه های تقسیمی
تبصره- در صورت ادعای حق تقدم های متعدد برای اظهارنامه اص لی، متقاضی اظهارنامه
تقسیمی می تواند از حق تقدم یا حق تقدم هایی که از نظر موضوعی مرتبط با آن
اظهارنامه تقسیمی باشد، استفاده کند.

8- تعداد صفحات توصیف، ادعا، خلاصه توصیف اختراع و نقشه ها،
برطبق بند 4 ماده 17 آئین نامه اجرایی قانون ثبت اختراع مصوب 1386:
شماره گذاری صفحات باید به عدد فارسی و به نحوی باشد که شروع قسمت توصیف اختراع با شماره یک آغاز و به ترتیب تا پایان ادعاها و خلاصه اختراع شماره گذاری شود چنانچه اظهارنامه همراه با نقشه نمودار و جدول باشد ابتدای آنها باید با شماره های جدید از یک شماره گذاری شوند.

9- تعیین طبقه اختراع براساس طبقه بندی بین المللی اختراعات،
یکی از راهکارهای بازیابی و جستجو در سیستم اختراعات، استفاده ازسیستم طبقه بندی و دسته بندی اختراعات باتوجه به حوزه های مختلف تکنولوژیکی است و برای جستجو و بازیابی اختراعات، علاوه بر سیستم جستجو برطبق کلیدواژه (KEYWORD) سیستم دیگری که مبتنی بر موضوع ثبت اختراع(PATENT SUBJECT MATTER) است موجود می باشد و فرآیند جستجوی اختراعات در سیستم طبقه بندی، شکل تکامل یافته سیستم های پیشین است و تضمین و امنیت آن بیشتر از سیستم کلیدواژه است،درابتدا کشورهای اروپایی بین خود پایه و مبنای ایجاد یک سیستم واحد و متحدالشکل طبقه بندی بین المللی اختراعات را پایه ریزی کرده‌اند که مبتنی بر سیستم سلسه مراتبی (Hierarchical) است که براساس بخش،زیربخش، گروه و زیرگروه، حوزه های مختلف تکنولوژی بصورت سلسله مراتبی طبقه بندی می شود و این امر براساس موافقتنامه استراسبورگ که در سال 1971 میلادی به تصویب رسیده و پایه و سنگ بنای سیستم طبقه بندی بین المللی IPC))است انجام می شود و علیرغم اینکه کشورهای زیادی عضو این موافقتنامه نیستند ولیکن در عمل از این سیستم واحد بین المللی برای طبقه بندی اختراعات تبعیت می کنند و برای اطلاعات بیشتر می توانید به آدرس اینترنتی WWW.WIPO.INT/WIPOGOLD/EN/بخش IPCمراجعه کنید.